Het is verplicht om de risico's te vermelden, die de financiële positie van de gemeente kunnen beïnvloeden. In onderstaande inventarisatie van deze risico's wordt daarop uitgebreid ingegaan.
Diverse risico's keren jaarlijks terug, zoals bijvoorbeeld:
- grondexploitatie (zie hiervoor de afzonderlijke paragraaf Grondbeleid). De risico's zijn op basis van de laatste inzichten afgedekt door middel van de reserve risicobuffer grondexploitatie en voorzieningen, maar er blijft een risico bestaan;
- (exploitatie) vastgoed;
- Jeugdwet en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo);
- het inkomensdeel van de Wet Werk en Bijstand;
- parkeeropbrengsten;
- ontwikkeling van de algemene uitkering uit het gemeentefonds.
Bij de inventarisatie van de risico's zijn 210 (begroting 2025: 209; jaarrekening 2023: 207) risico's geïdentificeerd. In de tabel op de volgende pagina's zijn de 10 voor onze gemeente grootste financiële risico's opgenomen. In de kolom I/S wordt aangegeven of het risico incidenteel (I) of structureel (S) van aard is.
Ris.nr. | Proces | Beschrijving risico | Categorie | Oorzaak risico | Gevolgen risico | I/S | Genomen beheersmaatregelen | Bedrag x1000 | |
1 | R.R2.7 | Grondexploitatie woningbouw-projecten | Onzekerheid over opbrengsten en kosten als gevolg van de lange doorlooptijd en projectspecifieke risico's. | Financieel risico | De druk op de woningmarkt zorgt onder meer voor een stijging van de kosten voor bouw- en woonrijp maken en de bouwkosten van de woningen. Door de lange looptijd van een grondexploitatie is de afzetbaarheid van bouwkavels op lange termijn moeilijk voorspelbaar. Daarnaast kunnen onder andere ontwikkelingen op het gebied van stikstof en netcongestie een invloed hebben op het resultaat. | Negatieve invloed op de opbrengsten, verhoging van kosten of vertraging. | S | Ten aanzien van de prijsontwikkeling wordt met regelmaat de regionale markt onderzocht. De gehanteerde prijzen worden daar goed op afgestemd. Er is een risicobuffer bouwgrondexploitaties. | € 4.400.000 |
2 | R.R2.8 | Grondexploitatie bedrijventerreinen | Onzekerheid over opbrengsten en kosten als gevolg van lange doorlooptijd en project specifieke risico's. | Financieel risico | De opleving in de bouw zorgt voor een opstuwend effect in de kosten voor bouw-en woonrijp maken van bouwgrond. Tevens zorgt de lange looptijd van een grondexploitatie dat de afzet van bouwkavels moeilijk voorspelbaar is.Daarnaast kunnen onder andere ontwikkelingen op het gebied van stikstof en netcongestie een invloed hebben op het resultaat. | Negatieve invloed op de opbrengsten, verhoging van kosten of vertraging. | S | Ten aanzien van de prijsontwikkeling wordt met regelmaat de regionale markt onderzocht. De gehanteerde prijzen worden daar goed op afgestemd. Er is een risicobuffer bouwgrondexploitaties. | € 4.300.000 |
3 | R.K5.16 | Privacy | Privacy, datalek: Het in verkeerde handen vallen van (privacy) gevoelige informatie/ persoonsgegevens. | Juridisch/aansprakelijkheids risico | Menselijke fout, hack, niet-versleutelde info versturen, onbeveiligde mail. | Het in verkeerde handen vallen van tot de persoon herleidbare gegevens, bestuurlijke boete (AP) | S | Autorisaties beperken/ gegevens en toegang beveiligen/ bewustheid organisatie Privacy door PO | € 1.200.000 |
4 | R.K2.24 | Jeugdhulp en Wmo | Cliëntenaantallen en/of zorgzwaarte stijgen harder dan waarmee in de begroting rekening is gehouden. | Financieel risico | De begroting is gebaseerd op de laatste prognoses. Daadwerkelijke cliëntenaantallen en zorgzwaarte kunnen hiervan afwijken. | Hogere uitgaven Jeugdhulp en Wmo. | S | * Cliëntenaantallen, gemiddelde kosten en uitgaven worden gemonitord zodat snel kan worden geanticipeerd op nieuwe ontwikkelingen. | € 1.000.000 |
5 | R.K5.13 | ICT | Uitval van systemen en/of netwerk. | IT risico | Systemen of het netwerk zijn niet toegankelijk voor de medewerkers door bijvoorbeeld cyberaanvallen, uitval netwerk etc. | * Medewerkers kunnen hun werk niet verrichten. Efficiencyloss. | I | ICT is uitbesteed via ICT NML. | € 900.000 |
6 | R.K2.28 | Jeugdhulp en Wmo | Continuïteitsrisico's bij gecontracteerde aanbieders. | Financieel risico | Financiële problemen bij een aanbieder die zorgcontinuïteit in het gevaar kunnen brengen. | Bij een dreigend faillissement van een aanbieder Jeugdhulp bestaat de mogelijkheid dat gemeenten financieel moeten bijdragen teneinde zorgcontinuïteit te behouden als er sprake is van een cruciale jeugdzorgaanbieder. | S | In de aanbesteding zijn eisen gesteld voor een goede financiële positie van een aanbieder. Aanbieders moeten continuïteitsrisico's melden aan gemeente. Er zijn afspraken over overdracht van cliënten en waarborging van continuïteit ondersteuning. Gemeente monitort jaarrekeninggegevens van aanbieders en voert gesprekken. Landelijk is er het 'convenant bevorderen continuïteit jeugdhulp'. | € 600.000 |
7 | R.R1.11 | Inkoop en aanbestedingen | Budget ontoereikend. | Financieel risico | 1. Schaarste aan arbeid, met name vakmensen | Kosten hoger. | I | 1. Marktonderzoek naar prijsniveau voor afloop van contracten. Resultaten van dat onderzoek aankondigen in de kadernota en verankeren in de begroting voor de in het komende jaar aflopende contracten. 2. Marktconsultatie voorafgaand aan aanbestedingstrajecten. | € 500.000 |
8 | R.K3.39 | Beschermd wonen en maatschappelijke opvang | Onzekerheid ontwikkeling beschikbare middelen. | Financieel risico | Invoering objectief verdeelmodel en/of veranderen van de totale beschikbare middelen voor beschermd wonen en maatschappelijke opvang. | Het regionaal positief salde wordt lager waardoor er minder wordt verdeeld naar de gemeente Weert. | S | Landelijke ontwikkelingen worden gevolgd. | € 500.000 |
9 | R.K3.34 | Wmo | Uitgaven clientenaantallen en zorgzwaarte stijgen harder dan waarin de begroting rekening mee is gehouden. | Financieel risico | In de begroting is rekening gehouden met een stabilisatie van het cliëntenaantal/zorgzwaarte. Na een kleine groei bij begeleiding en hbh. Deze aannames kennen een ruime mate van onzekerheid. Een van de onzekerheden is een mogelijke vraag naar een vorm van meer intensieve begeleiding (tussen Wmo begeleiding en Beschermd wonen in) met hogere kosten per client. | Hogere uitgaven Wmo. | S | * Cliëntenaantallen en uitgaven worden gemonitord zodat snel kan worden geanticipeerd op nieuwe ontwikkelingen. | € 475.000 |
10 | R.K2.31 | Verbonden partij VRLN | Continuïteitsrisico bij verbonden partij. | Financieel risico | De impact van de uitvoering van wettelijke taken op de GGD organisatie is erg hoog. Dit geeft een druk op het personeel en daarmee op de financiële middelen. | De gemeentelijke bijdrage gaat omhoog om de uitvoering van taken te kunnen waarborgen. | S | Er is een werkgroep bezig met het in kaart brengen van de problemen om een plan van aanpak en financiële consequeties te kunnen duiden. | € 400.000 |
Totaal | € 14.275.000 |
In de voorgaande tabel zijn de risico's opgenomen die corresponderen met de nummers in de onderstaande grafiek.
Kans van optreden | Financiële impact | ||
Klasse | Frequentie | Klasse | Financieel gevolg |
|---|---|---|---|
1 | ≤ 1 keer per 10 jaren | 1 | € 0- € 10 |
2 | 1 keer per 5-10 jaren | 2 | € 10 - € 40 |
3 | 1 keer per 2-5 jaren | 3 | € 40 - € 100 |
4 | 1 keer per 1-2 jaren | 4 | € 100 - € 200 |
5 | ≥ 1 keer per jaar | 5 | meer dan € 200 |
Naast de 10 grootste risico's is er sprake van overige risico's die opgeteld een financieel risico vormen van € 4.695.000 (begroting 2025: € 4.105.000; jaarrekening 2023: € 3.905.000). Het totaal benodigde weerstandsvermogen (dit is het totale bedrag aan financiële risico's) bedraagt daarmee
€ 18.970.000 (begroting 2025: € 16.730.000; jaarrekening 2023: € 16.430.000).
In vergelijking met de risico-inventarisatie, die is weergegeven in begroting 2025 (dit betreft de laatste meting voorafgaande aan de meting in de jaarrekening 2024), is er per saldo in totaal sprake van een toename van het aantal risico's met 1 en een toename in het risicobedrag van € 2.240.000. Van dit totaalbedrag komt een toename van € 1.650.000 voort uit verschuivingen in de 10 grootste gesignaleerde risico's (top10) en een toename van € 590.000 uit verschuivingen in de overige risico's.
In de 10 grootste risico's (top10) hebben ten opzichte van de begroting 2024 de volgende mutaties plaatsgevonden:
- Risico R.K2.31: 'Verbonden Partij VLRN: continuïteitsrisico bij verbonden partij' is onder nummer 10 aan de 10 grootste risico's toegevoegd. Dit verklaart ook de toename met €50.000 in dit onderdeel.
- Risico R.K3.40: 'Wmo begeleiding: Wijziging bekostigingssystematiek' is van de 10 grootste risico's naar het onderdeel 'Overige risico's' geschoven met een risicobedrag van €350.000. Aan de overige risico's is ook het risico R.K2.33: 'Verbonden partij VLRN: continuïteitsrisico's door mondiale (oorlogs-)dreiging' toegevoegd voor een bedrag van €350.000. Beide risico's verklaren de toename in het totale benodigde bedrag aan weerstandsvermogen van het onderdeel 'Overige risico's'.
- Risico R.R2.7: 'Grondexploitatie woningbouwprojecten' is toegenomen van € 4.000.000 naar € 4.400.000 op basis van de actuele risicoberekening. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de MPGV.
- Risico R.R2.8: 'Grondexploitatie bedrijventerreinen' is toegenomen van € 3.100.000 naar € 4.300.000 op basis van de actuele risicoberekening. De stijging van de risico's zit met name bij Kampershoek 2.0. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de MPGV.