Rente opslagen leningen lokale overheden
De spreads, ofwel de opslag (op de basisrente) op de rentes van de lokale overheden, zijn in 2024 gestegen doordat de rente op de staatsobligaties al hoog zijn. Dit wordt veroorzaakt doordat landen (zoals bijvoorbeeld Italië en Frankrijk) zich fors in de schulden hebben gestoken tijdens de coronaepidemie. Hierdoor stijgt de rente op de staatsobligaties en omdat de Europese Centrale Bank
(ECB) nu geen obligaties meer opkoopt, wordt de stijging nog eens versterkt. Beleggers, zoals pensioenfondsen, zorgen voor de financiering van de banken. Deze beleggers willen een hoger rendement voor onderhandse leningen (o.a. aan lokale overheden) dan de rente op staatsobligaties. Staatsobligaties zijn namelijk beter verhandelbaar en bieden dus meer flexibiliteit dan bij onderhandse leningen.
Ontwikkeling rente langlopende leningen
Begin 2025 schommelde de rente voor langlopende leningen flink. De kapitaalmarktrente liet zich vaak leiden door de waan van de dag. Niet alleen door het economisch nieuws, maar ook door berichtgeving over de wereldpolitiek.
Vanaf begin maart ziet Europa zich genoodzaakt, als gevolg van Amerikaanse druk, om
de defensie-uitgaven fors te verhogen. Dit valt ongelukkig samen met de begrotingstekorten in diverse Europese landen en heeft een verhogend effect op de rente.
Rente kortlopende leningen
In 2024 is heeft de ECB, onder invloed van de daling van de inflatie, vanaf juni in vier stappen de rente met 1% verlaagd. In januari en maart 2025 heeft de ECB de rente van kortlopende leningen weer verlaagd met 0,25 procent tot 2,5%. Bij deze laatste renteverlaging stelde de ECB dat het monetaire beleid na deze renteverlaging beduidend minder restrictief is. Volgens kenners is dit een teken dat de ECB vindt dat de rente nog nauwelijks een beperkende factor is voor de economie. President Christine Lagarde gaf aan dat er geen pad voor de komende rentebeslissingen ligt uitgestippeld en de situatie ’elke dag verandert’. 'Er is overal risico en er is overal onzekerheid', zei ze. Ze wees naar onzekerheden, zoals een dreigende handelsoorlog met de Verenigde Staten en Europese landen die miljarden willen gaan investeren in defensie.
Ontwikkeling rente schatkistbankieren
Sinds 2020 is schatkistbankieren aantrekkelijker voor decentrale overheden, omdat de rente daar doorgaans hoger is dan de marktrente. Het Rijk wil de renteopbrengsten van schatkistbankieren verlagen door de rente te verminderen met 0,2 procentpunt. Sinds mei vorig jaar ontvangt het Rijk zelf 0,2 procentpunt minder over haar banksaldo bij de Nederlandse Bank, en minister Heinen stelt voor om deze verlaging ook toe te passen op de rekening-courant rente van schatkistbankieren.
Een andere aanpassing, die hij voornemens is door te voeren, is het laten vervallen van de garantie van minimaal 0 procent rente. Daardoor wordt negatieve rente in de toekomst mogelijk.